Στρατηγικές προσέγγισης νέων τροφών για τα άτομα στο αυτιστικό φάσμα
Αρχικά, να σημειώσουμε ότι μεγάλος αριθμός οικογενειών ακολουθούν συγκεκριμένες δίαιτες οι οποίες δείχνουν να μειώνουν τα αυτιστικά συμπτώματα και να βελτιώνουν τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, αν και επιστημονικά ακόμα ερευνάται το ζήτημα. Δημοφιλέστερες και ως δείχνουν πιο αποτελεσματικές, είναι οι δίαιτες χωρίς γλουτένη και καζεΐνη, η δίαιτα Feingold, η κετογονική δίαιτα και αυτή των συγκεκριμένων υδατανθράκων. Πριν προβεί μία οικογένεια στην υιοθέτηση οποιασδήποτε διατροφής, απαραίτητο είναι να συμβουλευτεί τόσο τον παιδίατρο, όσο και έναν ειδικό διατροφολόγο. Μην ξεχνάμε ότι κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και με διαφορετικές συνήθειες και προτιμήσεις, οπότε κάτι που είχε θετικά αποτελέσματα σε μία περίπτωση, μπορεί να μην δουλέψει σε μία άλλη.
Σε γενικές οδηγίες διατροφής, αποφύγετε όσο περισσότερο μπορείτε την κατανάλωση ζάχαρης και τοξινών και εμπλουτίστε την διατροφή του παιδιού σας με αντιοξειδωτικά και καλής ποιότητας λαχανικά, τα οποία θα βοηθήσουν τόσο στη λήψη των απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων, όσο και την καλή λειτουργία του πεπτικού του συστήματος. Τα γαστρεντερικά προβλήματα είναι αρκετά κοινά στα άτομα αυτής της ομάδας.
Ας επικεντρωθούμε τώρα σε στρατηγικές που μπορείτε να ακολουθήσετε ώστε το παιδί σας να καταφέρει να δοκιμάσει νέες τροφές.
Για αρχή αποφύγετε να κάνετε την ώρα του φαγητού πεδίο μάχης. Η θετική και ψύχραιμη προσέγγιση, αυξάνει πολύ περισσότερο τις πιθανότητες επιτυχίας. Ένα παιδί στο αυτιστικό φάσμα πιθανόν να χρειαστεί να έρθει σε επαφή με μία τροφή πολλές φορές, μέχρι να μπει στη διαδικασία να την δοκιμάσει. Επιμείνετε να την παρουσιάζετε κατά τη διάρκεια του γεύματος και μην απαιτείτε την άμεση ανταπόκρισή του, με φωνές και τιμωρίες.
Από την άλλη, έχετε κατά νου ότι μία τροφή μπορεί απλά να μην αρέσει το παιδί σας ή να του προκαλεί πόνο στο στομάχι. Θυμηθείτε ότι δεν είναι εύκολη η σύνδεση των δύο αυτών παραγόντων (τροφής και στομαχόπονου) καθώς και να το επικοινωνήσει μαζί σας. Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό για έλεγχο τόσο σε αλλεργίες, όσο και σε τροφές που μπορεί να προκαλούν δυσανεξία. Αφού αποκλείσετε κάποιες τροφές, μπορείτε πλέον να αρχίσετε τις προσπάθειές σας για τον εμπλουτισμό της διατροφής του παιδιού σας.
Καθώς τα καινούργια πράγματα συνήθως προκαλούν σύγχυση στα άτομα με αυτισμό, καλό είναι να αφήσετε το παιδί σας να προσεγγίσει μία καινούργια τροφή με τον δικό του τρόπο. Αυτό μπορεί να σημαίνει να το μυρίσει, να το αγγίξει ή να το γλύψει. Ενθαρρύνετε την κάθε κίνηση προσέγγισης, αφήστε να πάρει το χρόνο του και φάτε μπροστά του την τροφή, κάνοντας τους αντίστοιχους ήχους ευχαρίστησης, ώστε να περιορίσετε την απειλή που πιθανόν να νιώθει το παιδί σας, στη θέα της. Επιπροσθέτως, μπορείτε να παίξετε με το φαγητό και τα υλικά του, βοηθώντας έτσι στην θετικότερη προσέγγισή του. Κόψτε για παράδειγμα το φαγητό σε σχήματα που του αρέσουν ή φτιάξτε κάτι διασκεδαστικό στο πιάτο του, όπως ένα σπιτάκι ή ένα αυτοκίνητο.
Σχετικά με τα αισθητηριακά ζητήματα, όπως είναι η υφή, η μυρωδιά ή η γεύση και η αίσθηση στο στόμα, καθώς μπορούν να είναι αποτρεπτικοί παράγοντες για την δοκιμή νέων τροφών, ερευνήστε και κατανοήστε τι είναι αυτό που ενοχλεί το παιδί σας. Οι έντονες μυρωδιές μπορούν να είναι απωθητικές, ακόμα και αν η γεύση θα μπορούσε να είναι αρεστή. Προσθέτετε σταδιακά το υλικό που μυρίζει έντονα και αφήστε το παιδί σας να εξοικειωθεί με αυτό. Αν από την άλλη, το παιδί σας έχει προβλήματα με τις σκληρές ή τις μαλακές τροφές, τροποποιήστε στην υφή του φαγητού του σε αυτή της αρεσκείας του. Η ντομάτα για παράδειγμα μπορεί να αλεστεί, να γίνει σάλτσα ή να κοπεί σε πολύ μικρά κομμάτια, ώστε να αποφευχθεί η αίσθηση της “ζουμερής έκρηξης” μέσα στο στόμα του.
Προσφέρετε επιλογές στο παιδί σας ώστε να έχει την αίσθηση του ελέγχου. Αν θέλετε για παράδειγμα να φάει λαχανικά ή κάποια άλλη κατηγορία τροφής, αφήστε το να διαλέξει ανάμεσα σε δύο ή τρεις επιλογές. Επίσης, παίξτε, λέγοντάς του ότι μπορεί να προσθέσει ένα συστατικό της αρεσκείας του (από τα καινούργια που θα του παρουσιάσετε) μέσα στο φαγητό που ετοιμάζετε για όλη την οικογένεια. Κλασικό παράδειγμα είναι η επιλογή γαλοπούλας ή λαχανικών για μία μακαρονάδα.
Τέλος μία στρατηγική για την δοκιμή νέων τροφών είναι η ανάμειξή τους σε μικρές ποσότητες, σε φαγητά που ήδη του αρέσουν. Πρέπει όμως να είστε προσεκτικοί, καθώς τα παιδιά δεν θέλουν να τα ξεγελούν. Μην αλέσετε για παράδειγμα ένα λαχανικό, μέσα στον πουρέ πατάτας που αρέσει στο παιδί σας, καθώς η διαφορά θα είναι αισθητή και θα το κάνει πιο δύσπιστο ακόμα και σε τροφές που του αρέσουν. Μπορείτε όμως να αναμείξετε το αγγούρι και την ντομάτα ή την πιπεριά στο ίδιο πιάτο, εξοικειώνοντας το τόσο με την όψη, την υφή, όσο και την μυρωδιά του νέου συστατικού. Επίσης, προσθέστε ένα αγαπημένο υλικό πάνω στο νέο. Μπορείτε για παράδειγμα να βάλετε την αγαπημένη του σάλτσα ή το αγαπημένο του καρύκευμα πάνω σε ένα λαχανικό. Σταδιακά, μπορείτε να μειώνετε την ποσότητά του.
Τα θετικά αποτελέσματα των ενεργειών σας μπορεί να αργήσουν να έρθουν. Μείνετε σταθεροί στις επιλογές σας και επιμείνετε στην προσπάθειά σας. Εμπλέξτε και ενημερώστε τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς σας. Σημαντικό είναι επίσης να έχετε κατά νου ότι οι συνεχείς ανταμοιβές τύπου “Αν φας το λαχανικό σου, θα σου δώσω ένα μπισκότο” δεν δείχνουν να έχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Γίνετε όσο πιο δημιουργικοί μπορείτε ή ζητήστε την βοήθεια ενός ειδικού πάνω στο θέμα, ώστε να βοηθήσετε το παιδί σας να δοκιμάσει νέες τροφές και να μειώσετε το άγχος που μπορεί να νιώθει στην παρουσία τους. Σημαντικότερο όλων, κάντε την ώρα του φαγητού μία ευχάριστη στιγμή, διατηρώντας την ψυχραιμία σας και αποφεύγοντας φωνές, ένταση και διαπληκτισμούς.